Antwoord op de meest gestelde vragen

Wat is een statushouder?

Statushouders zijn vluchtelingen die een verblijfsvergunning hebben gekregen. Zij hebben recht op een woning en volgen een inburgeringscursus.

Waarom moet de gemeente huisvesting voor statushouders regelen?

Het regelen van woningen voor statushouders en het organiseren van de inburgering, is een wettelijke taak voor gemeenten. Ieder jaar krijgt gemeente Hilvarenbeek een verplicht aantal statushouders waar we een woning voor moeten regelen. In veel gemeenten, waaronder de onze, is een flinke achterstand ontstaan omdat er helaas te weinig woningen voor statushouders beschikbaar komen. De provincie vraagt onze gemeente dringend om de achterstand in te halen. 

Mogen statushouders zelf beslissen waar ze gaan wonen?

Nee, statushouders mogen niet zelf beslissen waar ze gaan wonen. Zij worden gekoppeld aan een gemeente en krijgen een woning toegewezen. 

Mogen statushouders een woning weigeren of snel verhuizen?

De statushouder is verplicht de woning te accepteren. Met het krijgen van een verblijfsvergunning vervalt het recht op opvang. Als een statushouder een woning weigert, vervalt de voorrang. Verhuizen mag. Op de woningmarkt hebben statushouders dezelfde rechten en plichten als andere burgers. 

Is de huisvesting gratis?

Statushouders hebben dezelfde rechten, plichten en voorzieningen als Nederlanders. Als ze niet werken, krijgen ze een uitkering. Net als andere inwoners van Nederland moeten ze hiervan hun vaste lasten en levensonderhoud betalen. Dit betekent dat ze ook de huur en energiekosten moeten betalen. 

Hoeveel statushouders komen er?

Het aantal is afhankelijk van de taakstelling en wetgeving. In maart 2025 is er in onze gemeente een achterstand van 46 statushouders. In de eerste helft van 2025 komen daar ongeveer 16 statushouders bij. Hierdoor is de achterstand op dit moment 62 mensen. Elke 6 maanden wordt bepaald hoe groot de taakstelling is. De afgelopen jaren was de taakstelling ieder halfjaar 15-17 personen.. 

Wat is de gezinssamenstelling van de statushouders?

De gezinssamenstelling van de statushouders die gekoppeld zijn aan onze gemeente varieert. Het afgelopen jaar waren dat vooral alleenstaande mannen, maar er waren ook enkele gezinnen bij.  

Wat is de herkomst van de groep statushouders?

De herkomst van statushouders varieert. De meeste mensen komen uit Syrië en Turkije. De overige landen waar mensen uit komen zijn Eritrea, Somalië, Soedan, Jemen, Gambia en Nigeria. 

Blijven dezelfde statushouders in onze gemeente wonen?

Na inburgering hebben statushouders dezelfde rechten als andere Nederlanders en kunnen zij zich vrij vestigen. 

Komen er nog gezinnen achteraan en moeten deze gezinnen op een eenpersoonskamer wonen?

Meestal is het vooraf bekend of er gezinshereniging gaat plaatsvinden. Hier wordt bij huisvesting al rekening mee gehouden. Verder volgt de gemeente het landelijk beleid voor nareizigers. Gezinshereniging wordt volgens de geldende regels uitgevoerd. 

Hoe reëel is het dat deze statushouders (snel) doorstromen naar een reguliere woning?

De doorstroom naar reguliere woningen is afhankelijk van de beschikbaarheid van woningen en de voortgang van woningbouwprojecten. 

Wat is het plan en de visie van de gemeente voor na de huisvesting van statushouders?

De gemeente vervult haar wettelijke taak door deze statushouders te ondersteunen op verschillende gebieden. Dit houdt in: inburgering, onderwijs, zorg (indien nodig), begeleiding door vluchtelingenwerk en het geven van een uitkering wanneer ze niet voor hun eigen inkomen kunnen zorgen. In het vervolgproces komt extra aandacht voor de begeleiding van de statushouders door de gemeente. 

Wat zijn de mogelijke locaties?

Hieronder ziet u kaartjes van de mogelijke locaties: 

Waarom zijn deze specifieke locaties gekozen?

De locaties zijn gekozen op basis van onder andere het formaat van het perceel, bestaande bebouwing, afstand tot de kern van het dorp, eigendomssituatie, en de bereidheid van eigenaren om zelf te ontwikkelen. 

Is al besloten dat de mogelijke locaties het worden?

Nee, de locaties zijn nog niet definitief.

Om hoeveel woningen gaat het?

Het gaat om 20 tot 40 tijdelijke woningen voor 10 tot 15 jaar. Hoe de plannen en woningen eruit komen te zien, wordt besproken en bepaald als de locaties zijn gekozen. Hier worden direct omwonenden bij betrokken. 

Is al besloten dat de mogelijke locaties het worden?

Nee, de locaties zijn nog niet definitief. De gemeenteraad heeft op 3 juli 2024 besloten dat er tijdelijke woningen nodig zijn om statushouders onderdak te geven. Het college heeft twee mogelijke locaties aangewezen. Na de inloopbijeenkomsten worden de twee mogelijke locaties besproken in de commissievergadering. Als bekend is wanneer dit op de agenda staat, delen we dit via onze website en de nieuwsbrief ‘Mogelijke locaties tijdelijke huisvesting statushouders’. Na de behandeling in de commissievergadering besluit het college defintief over de voorstellen voor de locaties. Vervolgens gaat de haaldbaarheid verder onderzocht worden en volgt een vergunningsprocedure en voorbereidingen zoals; bouwplannen, bouwrijp maken en woonunits selecteren. 

Zijn er suggesties voor andere mogelijke locaties, inclusief leegstaand vastgoed, die ontwikkeld kunnen worden?

Leegstaand vastgoed en locaties waar gemeente Hilvarenbeek eigenaar van is, zijn gecontroleerd en bleken niet beschikbaar, niet geschikt of niet passend binnen het raadskader.  

Waarom is er niet gekozen voor spreiding over verschillende kernen en over meerdere locaties per kern?

De gemeente huisvest al langere tijd statushouders, verspreid over verschillende kernen van onze gemeente. Deze huisvesting vindt met name plaats in woningen van de woningcorporatie en dit blijven we ook doen. Vanwege de oplopende taakstelling en onvoldoende beschikbare woningen lopen we echter achter met de huisvesting van statushouders. Daarom gebruiken we de tussenvoorziening als tijdelijke oplossing. Eén grotere tussenvoorziening in plaats van meerdere kleine voorzieningen in verschillende kernen is efficiënter en kost minder tijd. De statushouders die hier tijdelijk wonen, worden later verspreid over de kernen via het reguliere proces van de gemeente. Hiernaast zijn er al voorzieningen voor ontheemden in Esbeek, Baarschot en Diessen.

Zijn er stankcirkels rond de gekozen locaties en wat is hun impact?

Het lijkt erop dat er geen directe problemen zijn met de stankcirkels. Hiervoor worden nog wel gedetailleerde berekeningen gemaakt in de haalbaarheidsstudie voor bijvoorbeeld voorgrondbelasting en spuitzones.

Hoe loopt de vergunningsprocedure?

Na het definitieve besluit door het college start de vergunningsprocedure. Het gaat om tijdelijk huisvesting van maximaal 15 jaar. Vandaar dat het via een tijdelijke vergunningprocedure verloopt. Dit kan via een BOPA (Buitenplanse Omgevings Plan Activiteit). De gemeenteraad moet hierover ook een bindend advies geven. In deze procedure worden ook externe partijen als de provincie, het waterschap, de omgevingsdienst en de veiligheidsregio betrokken en om advies gevraagd. De doorlooptijd van een BOPA is afhankelijk van het bouwplan en de externe adviezen. Dit zal naar verwachting 3 tot 6 maanden duren. 

Hoe passen de gekozen locaties binnen het omgevingsplan en de visie van de gemeente?

De locaties passen binnen de strategische kadernotitie van de gemeenteraad. De BOPA-procedure zorgt voor een tijdelijke afwijking van het omgevingsplan. 

Wordt het omgevingsplan ook aangepast?

Nee, het omgevingsplan (voorheen bestemmingsplan) wordt niet aangepast bij een BOPA. De BOPA-procedure is een tijdelijke afwijking van het omgevingsplan voor maximaal 15 jaar. 

Waarom wordt er gekozen voor tijdelijke bouw en hoe toekomstbestendig is deze keuze? 

Er wordt gekozen voor tijdelijke bouw vanwege de snelheid en type vergunning (BOPA). Dit maakt het mogelijk om snel in te spelen de achterstand van de taakstelling. Bij een BOPA wordt het omgevingsplan (voorheen bestemmingsplan) niet aangepast. De BOPA-procedure is een tijdelijke afwijking voor maximaal 15 jaar. 

Wat is de impact van het bouwproject op natuurgebieden en beschermde gebieden?

De impact op natuurgebieden wordt meegenomen in de haalbaarheidsstudie. De locaties die grenzen aan natuurgebieden zijn groot genoeg om rekening te houden met de ligging ten opzichte van natuurgebieden. 

Wat zijn de bouwplannen eruit? Bijvoorbeeld de indeling van de woningen en de eisen aan de beeldkwaliteit? 

Op dit moment zijn er nog geen bouwplannen. Deze worden in een latere fase ontwikkeld. Hierbij wordt rekening gehouden met de beeldkwaliteit en indeling van de woningen. 

Hoe verloopt het ontwikkelingsproces en welke partijen zijn erbij betrokken? 

Het ontwikkelingsproces omvat verschillende fases, waaronder haalbaarheidsstudies, vergunningprocedures en bouwvoorbereidingen. Verschillende partijen zoals de gemeente, de eigenaren en externe ontwikkelaars zijn hierbij betrokken. 

Bouwt en beheert de gemeente zelf de huurwoningen?

Nee, dat doet de gemeente niet. Een belangrijk uitgangspunt in het raadskader is dat externe partijen de woningen zelf ontwikkelen en beheren. De gemeente neemt dus niet zelf de bouw of het beheer op zich, maar denkt wel actief mee.  

De statushouder heeft een huurcontract met de eigenaar van de woning en moet dus ook zelf huur betalen. Er kan hiervoor huurtoeslag aangevraagd worden.     

Ontvangen de grondeigenaren financiële compensaties voor de ontwikkeling van de tijdelijke woningen?

De eigenaren zijn bereid om zelf te ontwikkelen en ontvangen hiervoor geen financiële compensatie. Er zijn geen financiële middelen in de begroting van de gemeente om zelf locaties te ontwikkelen. 

Waarom wordt er geen mix van bewoners gehuisvest, zoals statushouders samen met starters of andere doelgroepen?

Er is gekozen voor clustering vanwege de efficiëntie en snelheid van realisatie. Er zijn ook andere projecten voor starters en reguliere woningbouw. 

Wat is de impact van de plannen op de waarde van woningen in de buurt? 

De impact op de woningwaarde is afhankelijk van de specifieke plannen en de situatie. Dit wordt in een latere fase onderzocht als de bouwplannen klaar zijn. De bouwplannen worden gemaakt als er een definitieve locatie is. 

Zijn er mogelijke compensatieregelingen voor bewoners die financieel nadeel ondervinden van de plannen? 

In deze fase is nog niets te zeggen over compensatieregelingen of planschade. Dit wordt in een latere fase onderzocht als de bouwplannen klaar zijn. De bouwplannen worden gemaakt als er een definitieve locatie is. 

Hoe ziet de dagbesteding van volwassen statushouders eruit?

Volwassen statushouders zijn inburgeringsplichtig. Dit betekent dat zij na huisvesting starten met hun inburgeringstraject. Zij kunnen pas starten in de gemeente waar ze definitief gaan wonen. De statushouders die in gemeente Hilvarenbeek worden gehuisvest, kunnen dus starten met inburgering. Hierbij hebben ze meerdere dagdelen per week taallessen en volgen ze workshops over onder andere de Nederlandse samenleving, gezondheidszorg en arbeidsmarkt.  

Mogen statushouders meteen werken? 

Ja, statushouders hebben een verblijfsvergunning en mogen werken.  

Hoe zit het met het inkomen van statushouders?

Statushouders hebben dezelfde rechten, plichten en voorzieningen als Nederlanders. Als ze geen inkomen hebben, krijgen ze een bijstandsuitkering. De hoogte van de uitkering hangt af van de grootte van het gezin. Ze krijgen een uitkering voor een alleenstaande of voor een echtpaar (met of zonder kinderen). Ze kunnen ook huurtoeslag en zorgtoeslag krijgen van de belastingdienst. Voor werk en scholing hebben ze dezelfde rechten en plichten als andere inwoners van Nederland. 

Hoe is de gezondheidszorg geregeld?

De statushouder is nog verzekerd via het COA. Voor medische zorg kan de statushouder bij een huisarts terecht, voor tandzorg bij een tandarts. Voor publieke gezondheidszorg kan de vergunninghouder bij de GGD terecht. In het vervolgproces gaat de gemeente in gesprek met zorgaanbieders in gemeente Hilvarenbeek, zoals huisartsen, tandartsen en fysiotherapeuten. 

Gaan de kinderen meteen naar school? 

Kinderen van statushouders hebben recht op onderwijs vanaf de eerste dag. De gemeente zet zich in om deze kinderen zo snel mogelijk op een school te plaatsen. In het vervolgproces gaat de gemeente hierover in gesprek met de scholen in gemeente Hilvarenbeek. 

Moeten kinderen van statushouders naar school?

Ja, kinderen in de leeftijd tussen 5 en 16 jaar zijn leerplichtig en tussen de 16 en 18 jaar kwalificatieplichtig, totdat een diploma is gehaald op minimaal mbo2-niveau.  

Hoe worden de woningen en de omgeving onderhouden?

Statushouders hebben dezelfde rechten en plichten als andere inwoners, ook voor hun woning. Ze zijn zelf verantwoordelijk voor het dagelijks onderhoud van de woning en de tuin. Als er signalen zijn van slecht onderhoud of schoonhouden, spreekt Vluchtelingenwerk de bewoner daarop aan. 

Hoe wordt de buurt erbij betrokken?

Zodra de locatie voor de tijdelijke woonvoorziening definitief is, bespreken we met de omwonenden de gevolgen voor de buurt. Dit gaat over leefbaarheid en veiligheid, maar ook over hoe de buurt en verenigingen kunnen helpen bij de integratie. We organiseren buurtgesprekken, inloopmiddagen en -avonden, en verbindende activiteiten. Meer informatie hierover volgt later in het vervolgproces. 

Wat moet ik doen als er overlast is?

Meld overlast altijd eerst bij de politie. Als het nodig is, zal de politie vaker in de buurt patrouilleren. Er komt ook een vast aanspreekpunt waar omwonenden terecht kunnen met vragen en zorgen. U kunt ook altijd mailen naar: ontheemden@hilvarenbeek.nl. Meer informatie hierover volgt later in het vervolgproces. 

Waar kunnen inwoners terecht die zich zorgen maken?

Inwoners kunnen voor vragen en informatie terecht bij een vast aanspreekpunt. Zodra de locatie voor de tijdelijke woonvoorziening definitief is, communiceren we over het aanspreekpunt.  

Ik wil iets doen, waar geef ik me op als vrijwilliger om te helpen bij het integreren?

Op dit moment kunnen vrijwilligers zich melden bij Vluchtelingenwerk. Meer informatie hierover volgt later. 

Relatie tot de kabinetsplannen

Het kabinet heeft onlangs via landelijke media gedeeld dat zij plannen hebben gemaakt voor het wijzigen van de wettelijke opdracht voor statushouders voor gemeenten. Het is op dit moment niet bekend wat deze plannen precies betekenen. Ook is niet bekend of en wanneer deze uitgevoerd worden. Tot die tijd houden wij ons aan de huidige opdracht. Als de wet wijzigt bekijkt het college de genomen besluiten opnieuw.

Waarover kunnen inwoners meedenken en waarover niet?

Inwoners kunnen meedenken over leefbaarheid en gevoelens van veiligheid in de wijk of de gemeente. Ook kunnen ze meedenken over vrijwilligerswerk en andere activiteiten waar inwoners en asielzoekers elkaar kunnen ontmoeten. Inwoners kunnen niet meedenken over de vraag of er een opvanglocatie moet komen. Dat wordt bepaald door de Spreidingswet