Eikenprocessierups

Een nest melden bij de gemeente

We bestrijden de eikenprocessierups op een natuurlijke manier, maar kunnen de rups niet helemaal tegenhouden. Door eikenprocessierupsen bij ons te melden houden we bij hoe groot de overlast is. Melden kan via de Fixi app. We houden u via deze app op de hoogte van de afhandeling.

Wat u moet weten

Alle meldingen van eikenprocessierupsen registeren wij. In sommige gevallen zuigen we nesten op. Dat bepalen we aan de hand van een aantal uitgangspunten. Gaat het bijvoorbeeld om een drukke plek? In de buurt van kinderen, ouderen of veel dieren? Geven de nesten ernstige gezondheidsklachten of economische schade?

Hoe bestrijdt de gemeente de eikenprocessierups?

• Wij zaaien op verschillende plekken binnen onze gemeente een meerjarig bloemenmengsel. Op diverse locaties brenen we dit bloemenmengsel aan. Het mengsel is speciaal bedoeld voor het verbeteren van de leefomgeving voor de sluipwespen en- vliegen. Suipwespen en -vliegen zijn de natuurlijke vijand van de processierups. Die zorgen ervoor dat de rups geen processievlinder wordt en zo geen eitjes kan leggen voor volgend jaar. Het inzaaien heeft inmiddels al plaats gevonden. Jaarlijks proberen we steeds meer locaties in te zaaien. 
• In 2020 zijn er in onze gemeenten meer dan 1500 nestkastjes opgehangen. Met het ophangen van de nestkastjes hopen we op veel meer nestjes van vogels zoals de koolmees. Een mezenjong eet honderen ruspen per dag. Tien nestkasten, met daarin ieder een nest van vijf jongen, zorgen ervoor dat er per dag duizenden rupsen opgeruimd worden. De jongen eten de rupsen gemiddeld drie weken. 
• Nesten bestrijden wij niet. Geven deze veel overlast? Dan passen we maatwerk toe.
• Langs zandpaden en in natuurgebieden bestrijden we geen rupsen. De gemeente verwijderd ook geen eikenprocessierupsen op particuliere terreinen. Dit doen we alleen als er overlast is op gemeentelijk grondgebied. Dan wordt per locatie gekeken wat de beste oplossing is. 
• Wij plaatsen geen plastic om bomen. Dit heeft juist een negatief effect. 
• Zogenaamde ‘feromoonvallen’ helpen ons voorspellen hoeveel rupsen er het volgende seizoen komen. Deze vallen bevatten een lokstof voor de mannelijke vlinder van de eikenprocessierups. De hoeveelheid gevangen vlinders geeft een indicatie van de hoeveelheid rupsen voor het volgende jaar. Hierop stemmen wij ons bestrijdingsplan af.
• Ook over de langere termijn denken we alvast na. We doen mee aan het project LIFE. Dit grensoverschrijdende project van meerdere provincies doet proeven rondom ecologisch beheer van de eikenprocessierups zonder het gebruik van biociden. In onze gemeente loopt een proef rondom bermbeheer en het aantrekken van meer natuurlijke vijanden.

Wat kunt u zelf doen tegen de eikenprocessierups?

• Hang zelf nestkastjes op in de tuin voor vogels en vleermuizen.
• Zorg voor een groene tuin met veel bloemen en planten om natuurlijke vijanden zoals vogels en insecten aan te trekken. Op de website van de Vlinderstichting vindt u informatie en tips over het vergroenen van uw tuin.
• Op de website van de GGD vindt u informatie en veelgestelde vragen over (het voorkomen van) gezondheidsklachten door de eikenprocessierups.

Wat is de eikenprocessierups?

De eikenprocessierups heeft brandharen waar mens en dier gezondheidsklachten van kunnen krijgen. De rupsen zitten vooral in eikenbomen. Vanaf half april tot begin mei komen er rupsen uit de eitjes. De rupsen vervellen. Na drie keer vervellen krijgt de rups brandharen. De behaarde rupsen komen in groepjes samen. Deze groepen vormen grote nesten op de stam en zijtakken van de eikenboom.

Hoe herken ik de rups?

Op de stammen van eiken of dikkere takken ziet u een soort bal met daar omheen witte spinsels. Dat is het nest. De rupsen maken deze nesten van vervellingshuidjes met brandharen en uitwerpselen. In de nacht gaan de rupsen op zoek naar voedsel in de toppen van de boom. Grote groepen processierupsen kunnen een boom helemaal kaalvreten. Dan ziet u kaalgevreten takken.

Ik heb een nest in mijn tuin. Verwijdert de gemeente deze ook?

De gemeente verwijdert geen eikenprocessierupsen op particuliere terreinen. Dit doen we alleen als er overlast is op gemeentelijk grondgebied. Probeer ze niet zelf te verwijderen maar schakel een gespecialiseerd bedrijf in zoals een hovenier of boomverzorger.

Ik zie nesten naast behandelde wegen. Hoe kan dat?

De rups eet van de blaadjes van de eiken en gaat door de bacterie binnen twee tot vijf dagen dood. Het bestrijdingsmiddel heeft een beperkte werkingsduur wat betekent dat rupsen die later uitkomen niet meer worden gedood. Hierdoor kan het zijn dat u op behandelde wegen toch rupsen ziet. Deze nesten bestrijden wij door de rupsen op te zuigen en te vernietigen.

Helpt plastic om bomen om de rups te bestrijden?

Nee. Uit onderzoek van het landelijk kenniscentrum Eikenprocessierups blijkt dat het aanbrengen van plastic om de boomstam van eiken om de rups te bestrijden geen enkel effect heeft. Als een nest zich onder het plastic bevindt, maakt dat bestrijding juist moeilijker. Ook kan de boom schade ondervinden van het plastic en het plastic kan losraken en als zwerfaval in het milieu terecht komen. Om die redenen vragen wij u dan ook om géén plastic om bomen aan te brengen. 

In welke periode is er overlast van de eikenprocessierups?

Van half april tot eind augustus. Daarna verpoppen de rupsen tot vlinders en vliegen ze uit om opnieuw eitjes te leggen. Probeer plekken met nesten en oude nesten ook daarna te vermijden.

Meer informatie

Meer weten over de eikenprocessierups? Kijk ook eens op het landelijk kennisplatform processierups of www.rupsen.info

Gezondsheidsklachten? Kijk voor meer informatie op thuisarts.nl.